Comanche “Code Talkers” op Utah Beach

Amerikaanse indianen speelden een grotere rol bij de Amerikaanse oorlogsvoering dan is gedacht. Uit een bevolking van  400.000, zouden 40.000 dienstdoen als militair tijdens de Tweede Wereldoorlog. In een gedetailleerd boek over het onderwerp Sur le sentier de la guerre, les Indiens d’Américique dans la guerre, 1939-1945 (éditions  Heimdal, 2012) stelt de auteur Stéphane Jaquet dat; geen enkele bevolkingsgroep zoveel heeft bijgedragen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Vanaf Normandië naar de Pacific, via Noord-Afrika, Italië en de Ardennen vertoonden de Native Amerikaanse stammen, zoals ze hadden gedaan in het verleden, een patriottisme en moed die zelden werden geëvenaard door hun blanke landgenoten. 

De film Windtalkers uit 2002 bracht de rol van Navajo Code Talkers in het Pacific-theater onder de aandacht van het bredere publiek. De film, geregisseerd door Nicolas Cage, is niet alleen gebaseerd op waargebeurde gebeurtenissen maar is ook een eerbetoon aan de indianen die tijdens hun rol op het slagveld berichten versleutelden en doorgaven. We weten echter minder van het feit welke rol andere Code Talkers hebben gespeeld tijdens de Tweede Wereldoorlog. Dit was namelijk een kleine groep Comanche mannen die op 6 juni 1944 bij zonsopgang met de Amerikaanse 4th Infanterie Division op Utah Beach waren geland. Net zoals de Navajo’s in Saipan gebruikten ze een code die bestond uit woorden van hun volkstaal om berichten tussen de frontlijn en de commandocentra onbegrijpelijk te maken voor de Duitse luisterstations.

Dit onbekende verhaal begon begin 1941 met de komst van zeventien jonge mannen van de Comanche-stammen in Fort Benning in Georgia. Ze waren gerekruteerd om een ​​Code Talker-eenheid te vormen in hun taal die destijds niet was opgeschreven. De code zou door de Native Americans zelf worden gerealiseerd in samenwerking met 2nd Lt. Hugh Foster, de commandant van de 4th Signal Company, de signaleringseenheid van de 4th Infantry Division die zou landen op Utah Beach drie jaar later. Ze moesten talloze militaire woorden samenstellen die niet bestonden in de Comanche-taal. Om dit te doen, gaf Hugh Foster de Comanche mannen een Engels woord en zij zouden dit woord vertalen. Zo werd tank wakaree’e (schildpad), een parachutist pohpituu eka- salpana (springende soldaat) en bazooka ek-sahpana piatawo ‘i (groot geweer voor soldaat). Ze maakten zelfs een naam voor Hitler: po’sa taiboo’ (gekke blanke man).

Tijdens D-Day was het eerste bericht wat een Comanche Code Talker vanaf Utah Beach verstuurde: “Atahtu nunnuwee (we zijn op de verkeerde plaats geland). Door een navigatiefout als gevolg van de sterke zeestroom landden de eerste aanvalsgolven bijna twee kilometer ten zuiden van waar de landingen waren gepland. Dat weerhield Utah Beach er niet van om van de vijf invasiestranden de minst kostbare te zijn in mensenlevens.

Wat betreft de Comanche Code Talkers, tijdens D-Day hebben ze hun taak met succes uitgevoerd. Ze bleven tot het einde van de oorlog actief in dienst en keerden allen levend terug naar huis. Helaas werd de rol van de Code Talkers na de oorlog snel vergeten. Van de Franse regering kregen alle Code Talkers in 1989 het Légion d’Honneur, de Nationale orde van het Legioen van Eer. Pas veel later in 2013 werden 17 veteranen in Amerika beloond met de Congressional Gold Medal, de hoogste Amerikaanse civiele onderscheiding. Deze onderscheidingen werden postuum toegekend omdat de laatste overlevende van de eenheid, Charles Chibitty in 2005 was overleden. Drie jaar voor zijn dood zei hij: ‘Het is grappig, maar als kind was het mij verboden om op school mijn moedertaal te spreken. Jaren later vroeg mijn land om het te spreken. Mijn taal heeft de oorlog helpen winnen en dat maakt me erg trots!”

---

Terug naar touroverzicht