In de vuurlinie
Groningen vormde tijdens de Tweede Wereldoorlog het bloederige strijdtoneel van de Canadezen en de Nazi’s. Achtenzestig jaar na dato vind ik het lastig om me daar iets bij voor te stellen. Dat mijn huis in de Rivierenbuurt middenin de toenmalige vuurlinie staat, is helemaal mind blowing -in april 1945 helaas in de letterlijke zin van het woord-. In die tijd had ik twee hoog ingeruild voor een schuilkelder.
Goed om daar even bij stil te staan zo vlak voor Bevrijdingsdag. En op 5 mei natuurlijk, terwijl je onder het genot van een biertje languit in het gras ligt in het Stadspark. Vind je het interessant om terug te gaan in de tijd en Groningen eens door een andere bril te bekijken? Meld je dan aan voor de Battlefield Tours, een initiatief van slagveldgids Joël Stoppels. Tijdens een wandeling van drie uur neemt hij je mee naar alle plekken die een rol hebben gespeeld in de bevrijding van de stad.
De term slagveldgids is helemaal nieuw voor mij. Ik associeer het woord ‘slagveld’ met scènes uit Braveheart. Het begon voor Joël als een hobby. “Mijn opa vertelde verhalen over de oorlog en de broer van mijn opa zat in het verzet. Hun verhalen boeide me, en vanaf mijn veertiende begon ik met het verzamelen van materiaal over de bevrijding van het Noorden.” Resultaat: Joël kan je iets vertellen over elke staathoek van Groningen. Wist je bijvoorbeeld dat een aantal huizen aan het Zuiderdiep grote stukken mist uit de muur? Dat is geen slecht onderhoud.
Het blijkt niet altijd gemakkelijk om te achterhalen wat er nu echt is gebeurd in april 1945. “Goede ooggetuige verslagen zijn schaars, omdat veel mensen hun tijd doorbrachten in schuilkelders. Ze hebben dus weinig meegekregen van wat zich boven de grond afspeelde.” De strijd was hevig, zoveel is duidelijk.“Veel mensen weten niet dat Groningen het laatste grote bolwerk was. Tussen Antwerpen en Groningen hebben nauwelijks grote gevechten plaatsgevonden. Maar de slag om Groningen en Delfzijl was zwaarder dan de gevechten in Normandië en Italië. ”
Groningen speelde dus de hoofdrol in één van de zwaarste stadsgevechten die de Canadezen hebben meegemaakt in ons land. Veertig soldaten kwamen om het leven. Niet zo vreemd dus dat de kogelgaten op sommige plekken nog steeds zichtbaar zijn. Die zul je echter niet op eigen houtje ontdekken. Van april t/m september kun je tegen een kleine vergoeding met een gids op pad. Ook op 5 mei. De wandeling vindt dan plaats van 9-14 uur en van 14 – 17 uur. En kun je er geen genoeg van krijgen? Dat komt mooi uit: Joël is bezig met het uitzetten van een tour door Delfzijl.
Door: Gonnie Tutelaers (blog bevrijdingsfestival)
