Blog

Na de Slag om de Schelde nam het II Canadian Corps op 9 november 1944 de Nijmegen saillant over van het 30th British Corps. Hun voorste posities strekten zich uit van Cuijk, tegenover het Reichswald, over het ‘Arnhemse eiland’ naar Maren. Ze groeven zich in langs de Maas en de boog van Nijmegen. Aan dit statische front moesten de Canadese militairen artilleriebeschietingen, gevaarlijke patrouilles, regen, wind en bittere kou weerstaan.

Patrouilles in de winter van 1944/1945
Gedurende de late herfst en vroege winter van 1944/1945 handhaafden de Canadese eenheden aan het front een programma van “agressieve patrouilles” om zoveel mogelijk informatie te verzamelen over de aard en de staat van de Duitse verdedigingswerken en de sterkte van de troepen. Onder dekking van de duisternis drongen gevechtspatrouilles zo ver mogelijk naar voren om “de sterkte van de belangrijkste verdedigingslinie van de vijand te lokaliseren en vast te stellen”. Er waren vier soorten patrouilles. Er werden verkenningspatrouilles uitgezonden om informatie in te winnen zonder ervoor te vechten. De gevechtspatrouilles hadden als doel om Duitse militairen gevangen te nemen, vijandelijke posities te vernietigen of informatie in te winnen. Deze patrouilles bestonden normaal gesproken uit tien of twaalf man en hierbij waren ze bereid om te vechten om zo hun missie te volbrengen. Ten derde waren er contactpatrouilles, deze brachten de communicatie tot stand met de flankerende eenheden. Tenslotte waren er ‘staande patrouilles’, deze waren niet meer dan één peloton in sterkte en beschermden de posities voor de hoofdverdediging en waarschuwden vroegtijdig voor Duitse tegenaanvallen. Dergelijke patrouilles waren bereid om te vechten, maar niet om ten koste van alles stand te houden.

Soldaten van the Black Watch of Canada in positie bij Groesbeek op 3 februari 1945. Library and Archives Canada.

1 januari 1945
De Duitsers starten het nieuwe jaar van 1945 met een enorme artilleriebeschieting op de Canadese posities rondom Mook. Het jaar begon letterlijk met een enorme knal, de meeste kanonnen waren in de lucht gericht en er werd ontzettend veel lichtspoormunitie verschoten. Ondanks het prachtige display, kon de D Company van de Black Watch of Canada het niet waarderen. De meeste artillerie- en mortier granaten kwamen in hun gebied terecht. Gelukkig duurde de beschieting maar enkele minuten en vielen er verder geen slachtoffers. Omdat het een heldere nacht met volle maan was, werd er eerst afgezien van een gevechtspatrouille.

Behalve helder maanlicht lag er een dikke laag ijs en rijp op het veld dat overgestoken moest worden. Maar ondanks de ongunstige condities voor een patrouille kwam er bij de Black Watch vanuit het hoofdkwartier een order binnen voor een gevechtspatrouille. Hierbij zou een krijgsgevangene moeten worden gemaakt voor eventuele inlichten over de sterkte van de vijand.

De patrouille gaat op weg
Luitenant R.F. Davey ging met twee NCOs en 9 soldaten op weg om een Duitser gevangen te nemen. Bij de eerste verkenning kwamen ze aan bij een ruïne van een huis aan de Katerbosseweg in Middelaar. Na de beschieting van het huis met een PIAT anti-tankgranaat gingen ze naar binnen. Een van de Duitsers rende via de hoek van het huis weg, in het huis zelf werden geen Duitsers aangetroffen. De patrouille ging hierop verder richting een huis aan de Elzensteeg, ook hier werd niks aangetroffen. Twee Duitse machinegeweren schoten krampachtig vanaf de dijk rond de Witteweg, maar ondanks het feit dat de patrouille veel munitie afvuurde en veel lawaai maakte, was er opmerkelijk weinig actie vanuit de Duitse linies. De patrouille keerde zonder krijgsgevangene om 03:50 uur terug.

Een brief aan de vrouw van soldaat Creamer over de vondst van zijn lichaam in Nijmegen. Library and Archives Canada.

Een dodelijke beschieting
Rond 07:15 uur volgde er plotseling een enorme beschieting op de posities van de D Company. Hierbij werd aangenomen dat de Duitsers bezig waren met een tegenaanval. Eén geïsoleerde buitenpost moest nog met de rest van het peloton worden verbonden door een communicatieloopgraaf en deze bevond zich binnen 50 meter van de Duitse posities. Door de Duitsers werden mortieren en automatische wapens gebruikt om er voor te zorgen dat er verder geen versterkingen door de Canadezen naar voren konden worden gestuurd. Om de verwarring te vergroten werd er door de Duitsers ook gebruik gemaakt van bazooka’s en Panzerfausts. De aanval overliep de bovengenoemde buitenpost die door vier man werd bemand, hierbij werden soldaat Kenneth David Grainger, John Emerson Dauncey en  Lance Corporal Henon James Connor gedood. Soldaat Walter George Creamer was een Bren Gunner in de buitenpost en raakte gewond door een handgranaat, hij bleef vermist tot 14 juli 1950. Zijn stoffelijk overschot werd toen aangetroffen in Nijmegen. Na de aanval trokken de Duitsers zich gecontroleerd terug. Volgens de War Diary van The Black Watch is het niet duidelijk hoeveel Duitsers bij deze aanval gedood werden, vermoedelijk hebben ze hun gesneuvelden mee terug genomen naar hun eigen linies. Het was na 17 dagen aan de frontlinie de eerste Duitse tegenaanval in het nieuwe jaar op de posities van de Black Watch of Canada rondom Mook.

Nieuwjaarsfeest op 7 januari voor de D Company van The Black Watch of Canada

Bronnen:

• War Diary, Black Watch of Canada. Januari 1945. Library and Archives Canada.

Tijdens de mistige en koude nacht van 19/20 december 1944 begon Operatie Dynamite. Deze zogenaamde ‘Fighting Patrol’ van het Canadese South Saskatchewan Regiment had tot doel een Duitse soldaat gevangen te nemen in het gebied rondom de Breedeweg in Groesbeek.

Operatie Dynamite
Het plan leek eenvoudig op papier, drie pelotons zouden een groep huizen en een Duitse communicatieloopgraaf aanvallen. Nadat ze een Duitse soldaat hadden gevangengenomen, konden ze zich terugtrekken. Voor de start van deze operatie werd het codewoord “Oyster” gebruikt (H-Hour). De startlijn was de verdedigingspositie van de A Company van de Queen’s Own Cameron Highlanders of Canada onder leiding van majoor Falloon.

De gevechtspatrouille van het South Saskatchewan Regiment werd met zware verliezen afgeslagen en de A Company van de Queen’s Own Cameron Highlanders of Canada werd onderworpen aan intens Duits artillerie- en machinegeweervuur. Zowel de draadloze als de lijncommunicatie terug naar de Headquarters van de A Company mislukte als gevolg van dit vijandelijke vuur.

Majoor Falloon komt in actie
Majoor Falloon, bang dat zijn voorste troepen in moeilijkheden zouden komen en met volledige minachting voor zijn eigen veiligheid, ging door het intense granaatvuur naar de voorste posities. Net toen hij bij het hoofdkwartier van het peloton aankwam, vatte de schuur waarin verschillende gewonde mannen van het South Saskatchewan Regiment lagen vlam. Duitse Mortierbommen vielen in de buurt neer en het mitrailleurvuur bestreek het gehele gebied. Zonder rekening te houden met het gevaar dat daarmee gepaard ging, leidde majoor Falloon een groep mannen om het vuur te blussen. Majoor Falloon klom zelf op het dak van de schuur om de vlammen te doven, ondanks dat hij werd geobserveerd vanuit de nabije vijandelijke posities. Geïnspireerd door zijn koele, gedurfde leiderschap slaagden de mannen erin het vuur te blussen.

Majoor Falloon verzekerde zich ervan dat de situatie goed onder controle was en stond op het punt terug te keren naar zijn hoofdkwartier, toen hij hoorde dat de weinige beschikbare brancarddragers moeite hadden de talrijke slachtoffers te evacueren. Hierop besloot Majoor Falloon persoonlijk te assisteren bij het terug dragen van een zwaargewonde soldaat wiens leven op het spel stond en onmiddellijk medische hulp nodig had. Tijdens de terugreis naar het hoofdkwartier van de compagnie raakte de brancarddrager zelf gewond. Majoor Falloon verleende snel en behendig eerste hulp en hierdoor kon de reis terug naar zijn hoofdkwartier snel hervat worden. Eenmaal op het hoofdkwartier aangekomen kon majoor Falloon volledig verslag uitbrengen van de situatie aan het front.

Bericht van luitenant-kolonel Vernon Stott, commandant van het South Saskatchewan Regiment, over de heldenactie van majoor Falloon. Library and Archives Canada.

Een Militaire Willems-Orde voor majoor Falloon
Tijdens de bevrijdingsdag van Nederland, 5 mei 1945, stierf majoor Falloon als gevolg van verwondingen opgelopen bij een soortgelijke gelegenheid, toen hij opnieuw zelfopofferende taken uitvoerde, die volgens zijn ‘recommendation report’ typerend waren voor zijn optreden tijdens de felle gevechten in Nederland. Bij deze gevechtspatrouille had het South Saskatchewan Regiment 19 gewonden, 4 doden en 4 vermisten. Onder de doden waren soldaten Henry Pospisil en George J. Lightfoot. Kort voor operatie Dynamite (30 november 1944) waren ze gefotografeerd in de bossen van Mook (zie foto links). Tijdens deze operatie namen ze 1 Duitse soldaat van het Grenadier-Regiment 1225 gevangen, doodden er 9 en verwondden er 13. In december 1945 werd Majoor Falloon postuum onderscheiden met de Nederlandse onderscheiding, de Militaire Willems-Orde (MWO), Ridder 4e klasse.

Canadese militairen van de D Company, South Saskatchewan Regiment in de bossen van Mook op 30 november 1944. Library and Archives Canada.

Bronnen operatie Dynamite:

• War Diary, South Saskatchewan Regiment, december 1944. Library and Archives Canada.
• War Diary, Queen’s Own Cameron Highlanders of Canada, december 1944. Library and Archives Canada.
• Recommendation report Hugh Philip Falloon. Library and Archives Canada.

Tijdens de winterperiode van 1944/1945 voerden de Canadese en andere geallieerde legers grote patrouille- en overvaloperaties uit met als doel tactische inlichtingen te verzamelen, de vaardigheden van hun eigen mannen in operaties van kleine eenheden aan te scherpen en de Duitse grondtroepen uit balans te houden.

Het operatieplan Mickey Finn
Een typisch voorbeeld van een goed georganiseerde operatie was ‘Mickey Finn’, een Canadese operatie bij Knapheide, ten zuiden van Groesbeek nabij de Nederlands/Duitse grens. Deze operatie werd uitgevoerd door de D Company van de Black Watch (Royal Highland Regiment) van Canada. Dit was een van de drie bataljons van de 5e Canadese Infanterie Brigade van brigadegeneraal W.J. Megill van de 2e Canadese Infanterie Divisie.

Canadese soldaten van de B Company van The Black Watch of Canada in hun dugout in Groesbeek op 3 februari 1945.

H-uur voor deze operatie stond gepland op donderdag 7 december 1944 rond 20:00 uur. Het doel van deze operatie was om een snelle aanval uit te voeren en de vijand te verrassen, aangezien het doel zich op de logische lijn van een eventuele vijandelijke opmars bevond. Overdag repeteerden de mannen de aanval een paar keer “droog”. Tijden en afstanden werden nauwkeurig gecontroleerd en de operatie werd tot op de minuut gepland.

De operatie Mickey Finn gaat van start
De route van de aanval liep door de positie van de Calgary Highlanders naar het kruispunt Grafwegen/Knapheideweg en vervolgens in zuidwestelijke richting naar de weg voorbij de dijk. De startlijn stond bekend als “Sally”. Vooraf zou er een artilleriebombardement plaatsvinden op de huizen rond Grafwegen. Toen de eerste granaten van het spervuur landden, bevonden de soldaten zich niet meer dan vijftig meter achter de barrage. Toen het spervuur stopte begon de aanval, de soldaten gingen behoedzaam op weg. Majoor E.W. Hundson beval de mannen dat alleen een ernstige verwonding of de gevangenneming van een Duitser het mogelijk maakte zich terug te trekken vóór de geplande tijd van 20:15 uur.

Sergeant Morrison haalde een Duitse soldaat over om uit een dug-out te komen en liet een 36 Mills granaat aan de anderen soldaten zien die liever in hun schuilplaats wilden blijven. De Duitser die naar buiten kwam werd overgedragen aan soldaat White. Blijkbaar had de Duitser zijn gevoel voor richting verloren toen hij naar één kant zwenkte. Een uitbarsting van een Stengun, waarbij hij gewond raakte aan zijn benen, was nodig om te voorkomen dat hij weg kon vluchten. Alles verliep zoals gepland en om 20:15 uur begon de terugtocht. Toen de mannen op de terugtocht de startlijn “Sally” naderden, begonnen de Duitsers de nabije omgeving onder vuur te nemen met mortierbommen. Ze hielden dit vijf minuten vol en lieten toen de bommen vallen tot aan Knapheide, in de veronderstelling dat de terugtrekking op deze route plaats zou vinden.

Het resultaat van de operatie Mickey Finn
De Black Watch leed verschillende slachtoffers in de beginfase van de mortierbeschieting. De marsvolgorde op weg naar buiten was precies het tegenovergestelde van die naar binnen. De geschatte resultaten van de aanval waren 25 gesneuvelde Duitsers, een iets groter aantal gewonden en één gevangene. De verliezen van de Black Watch of Canada waren 8 doden en veertien gewonden. Hieronder enkele foto’s van de Canadese soldaten die tijdens deze operatie zijn omgekomen. Mogen ze rusten in vrede.

Bronnen operatie Mickey Finn:

• War Diary, Black Watch of Canada, december 1944

De Duitse havenstad Bremen was een van de laatste grote steden die door het Britse leger werden ingenomen tijdens de Europese campagne, en werd veroverd in de laatste week van april 1945. De stad werd veroverd tijdens een tweevoudige aanval door de Britse 3e divisie, 52e divisie en 43e divisie.

De slag om Bremen
De Britse infanteriedivisies werden tijdens de gevechten in Bremen ondersteund door tanks en gespecialiseerde pantservoertuigen. Vóór de verovering van Bremen voerden 767 vliegtuigen van RAF Bomber Command No. 1, 3, 4, 6 en 8 Group een tactisch bombardement uit. De bommen waren vooral bestemd voor de zuidoostelijke buitenwijken, waarlangs Britse troepen hun aanval op de stad zouden lanceren.

De meeste gevechten vonden plaats aan de rand van Bremen, nadat de Britse soldaten de stad binnendrongen, stortte het Duitse verzet in. Op 27 april 1945 gaf de commandopost van Generalleutnant Fritz Becker, Kampfkommandant van Bremen, zich over aan de 4th Wiltshires. Na de gevechten lagen grote delen van de havenstad in puin. Een gebied van twee bij vier mijl in het midden van de stad was veranderd in een verlaten woestenij van ruïnes. Tussen 22 en 27 april kwamen bij de gevechten 540 burgers om het leven.

Deze toen en nu foto toont Crocodile flamethrower tanks van het A-Squadron, 7th Royal Tank Regiment (toegevoegd ter ondersteuning van de 3rd Division) op de Buntentorsteinweg in Bremen. Trams rijden nog steeds door deze straat.

In de ochtend van 25 april 1945 viel de 3e Britse Divisie Bremen binnen via het overstroomde gebied in het zuiden. Deze foto is gemaakt door luitenant Handford (IWM) en toont soldaten van de 1st King’s Own Scottish Borderers in de Kornstrasse die wachten op tankondersteuning. De voorste secties nemen positie achter de luchtverdedigingsbunker (op de achtergrond van de foto) om te schieten op de verderop nog aanwezige Duitsers. De luchtverdedigingsbunker bestond uit drie verdiepingen en bood plaats aan 829 personen.

Deze toen en nu foto laat zien hoe een Caterpillar D-7 Armored Bulldozer van het 149th Assault Park Squadron van de Royal Engineers (onderdeel van 79th Armoured Division) op 26 april 1945 is begonnen met het opruimen van een Duitse wegversperring op de hoek Kornstrasse – Buntentorsteinweg in Bremen.

Toen en nu foto van Britse soldaten van het 1st Battalion the Royal Norfolk Regiment die met Churchill Crocodile “flame-thrower” tanks oprukken via de Buntentorsteinweg richting het centrum van de stad Bremen. De huizen aan de linkerkant zijn herbouwd. Bij de bomen op de achtergrond is de ingang van de Buntentor begraafplaats.

Tijdens de gevechten om Bremen fotografeerde sergeant Midgley (IWM) op 26 april 1945 drie Duitse officieren van de Wasserschutzpolizei en een groep gevangenen bij een luchtverdedigingsbunker in de Grenzstraße. Deze bunker had vier verdiepingen en bood plaats aan 468 mensen. Maar tijdens de bombardementen en beschietingen bood de bunker onderdak aan 2000 mensen. Na een grondige verbouwing bevinden zich in deze bunker opslag- en muziekoefenruimtes. Let op de Britse soldaat links op de foto, deze draagt twee geweren en een Duitse dolkriem.

Nadat de Britse troepen op 25 april 1945 Bremen waren binnengevallen, stortte het Duitse verzet in en bleven er slechts enkele kleine verzetshaarden over. Een daarvan was rond het treinstation Bremen-Neustadt op de spoorlijn Oldenburg – Bremen. Dit gebied werd op 26 april 1945 toegewezen aan het 1st East Lancashire Regiment. Deze foto van Sergeant Stiggins (IWM) toont militairen die voorzichtig het stationsdak op gaan om het gebouw te doorzoeken.

Toen en nu foto van de Kaiserbrücke in het centrum van Bremen. Op 25 april 1945 werd deze brug in opdracht van de Duitse Generalleutnant Becker opgeblazen. Op 27 april nam kapitein Malindine (IWM) deze foto van de noordelijke oever. Op de huidige foto hetzelfde uitzicht, maar kijkend over de huidige Bürgermeister-Smidt-Brücke naar de Teerhof, gelegen op het langgerekte eiland tussen de Weser en de Kleine Weser.

De belangrijkste aanvalsroutes van de 43rd (Wessex) Infantry Division kwamen samen in het Bürgerpark in Bremen, waar de laatste Duitse verzetshaarden waren. Op 26 april 1945, na een zware nachtelijke strijd, veroverde de 4e Somerset Light Infantry de eerste van de drie commandobunkers in het park. Dit was Bunker B31 tegenover Benquestraße – waar de commandopost van Generalmajor Werner Siber, de Wehrmachtkommandant van Bremen was gevestigd. De hoge bunker van vijf verdiepingen met een capaciteit van 261 personen staat nog steeds tussen de bomen in het park. De tweede bunker, bekend als de Regierungsbunker, die in de voorgaande dagen dienst had gedaan voor hoge partij- en burgerleiders, werd later die nacht veroverd door de Somersets. Deze commandobunker staat ook nog in het park tegenover de Bulthauptstraße.

Bronnen:

• ATB-A135 – After The Battle #135 – The Capture Of Bremen by Karel Margry
• Hartmut Müller, Günther Rohdenburg (1995): Kriegsende in Bremen. Edition Temmen, ISBN 3-86108-265-9.

Op 6 april 1945 begint de 4e Canadese pantserdivisie van generaal-majoor Christopher Vokes met zijn aanval op Duitsland. Via Emlichheim, Twist en Rühle bereikt de divisie de rivier de Ems tegenover de Duitse stad Meppen.

De oversteek over de Eems
De oostelijke oever van de Eems was in handen van de Duitsers en de volgende dag werd besteed aan de voorbereiding van een oversteek. Op 8 april 1945 stormden de Argyll and Sutherland Highlanders of Canada met succes de rivier over. Het enige slachtoffer van de gehele operatie was kapitein M.S. Smidt, CO Support Company, die op slag werd gedood door een kogel terwijl hij op de oever van de Ems toezicht hield op de oversteek.

Na de oversteek zetten de compagnieën hun systematische ontruiming van de stad voort, waarbij 50 Duitsers zonder slachtoffers aan eigen zijde werden gevangengenomen. De brug die de twee delen van de stad verbond werd door de A-Company verwoest aangetroffen. Met bootjes trokken de militairen het Dortmund-Ems-kanaal (Hase) over, aan de overkant werden geen vijanden meer aangetroffen. Het zuidelijke deel was geëvacueerd door de vijand.

Rond 18:00 uur was de brug over de Eems gereed en trok het Tactical HQ de stad in. In Meppen had ongeveer 10 – 15% van de gebouwen schade opgelopen door een Typhoon-jachtbommenwerperaanval, die was uitgevoerd vóór de aanval op 7 april 1945. De meeste burgers in Meppen waren tijdens de gevechten in de stad gebleven en de weinigen die zich hadden teruggetrokken, kwamen al snel terug na de gevechten.

Tegenwoordig overspant een hefbrug het Dortmund-Ems-kanaal, het huis achter de brug staat er nog steeds en dient als referentiepunt voor deze foto. De foto rechtsboven toont soldaten van de Argyll and Sutherland Highlanders in hetzelfde huis.

Bron: War Diary, Argyll en Sutherland Highlanders of Canada, april 1945. Afbeeldingen: Library and Archives Canada, a159162-v8, a159161-v8.