Canadese bevrijders in het ‘Spiekster’ ijsbaangebouw
De spectaculaire ‘Slag om Groningen’ van vorig jaar krijgt in april een klein vervolg. Dan laten honderd acteurs de bevrijding van Spijk in de Tweede Wereldoorlog herleven.
Pocket Delfzijl
Het was het allerlaatste stukje Nederland dat in de allerlaatste dagen van de Tweede Wereldoorlog werd heroverd op de Duitse bezetter. De ‘Pocket Delfzijl’, de ‘zak’ rond Delfzijl, moest met grof geweld worden bevrijd. Van dorp tot dorp vochten de geallieerden zich naar de havenstad. Het kostte 115 Canadese militairen het leven. De bikkelharde slag om Delfzijl en de toenmalige buurgemeenten Bierum en Termunten herleeft op 16 en 17 april in Spijk. Het dorp schiet dan 71 jaar terug in de tijd. Tot op de verkeersborden en de winkeletalages wordt de sfeer van die bange dagen nagebootst. ‘Re-enactors’ uit heel Europa kruipen in de huid van de strijdende partijen.
,,Eigenlijk waren we na het succes van vorig jaar toe aan wat kleiners”, zegt initiatiefnemer Richard Visser. In april zou de Bedumer met ‘zijn’ re-enactmentgroep ETOR ‘40-’45 voor de vierde keer in Assen de Operation Amherst naspelen, de luchtlanding die de aanzet was voor de bevrijding van het Noorden. ,,Maar we zaten nog zó vol van de Slag om Groningen dat nog zo’n grote operatie hem dit jaar even niet ging worden”, verklaart Visser. De Groningers zegden ‘Assen’ af en zochten het dichter bij huis. ,,En in eigen provincie kun je dan niet om de slag om Delfzijl heen”, aldus Visser. In Dorpsbelangen Spijk vond ETOR een enthousiaste bondgenoot.
Megaproject
Het plan om het deze keer iets kleiner te houden, raakt ondertussen al weer danig uit zicht. ‘Spijk’ wordt evengoed weer een megaproject, met tweehonderd acteurs van re-enactmentgroepen uit Zweden, België en Duitsland, tientallen militaire voertuigen en figuranten uit Spijk. Dinsdag houdt Visser met collega Joël Stoppels een presentatie voor de inwoners om ze te porren voor een rol als ‘vrouw met kinderwagen’ of ‘bakkersknecht op transportfiets’.
,,Hoe meer mensen meedoen hoe beter”, zegt Visser. Het pittoreske Spijk is volgens de Bedumer het ideale decor, al ontsprong het dorp in ’45 het ergste oorlogsgeweld. ,,Juist daardoor is sfeer zo authentiek.” De Andreaskerk in het hart van het dorp fungeert als Duitse ‘Kommandatur’, de Canadezen – met Visser zelf in de rol van commandant – houden net buiten het dorp ‘Headquarter’ in het ijsbaangebouw. Die twee plekken staan centraal in de voorstelling. ,,Zaterdag is de dag van de verkenningen, zondag brandt de strijd echt los”, schetst Visser het scenario. ,,Deze keer werken we niet met een script dat tot in de details wordt nagespeeld. De acteurs krijgen alleen de hoofdlijnen zodat ze meer moeten improviseren en authentieker reageren op de ontwikkelingen. Zo willen we de dreigende sfeer nog indringender neerzetten.”
Bron: Dagblad van het Noorden
