Graven naar de oorlogsgeschiedenis in Letland
Talis Esmits leidt de groep met vrijwilligers door de bossen van Letland op zoek naar oorlogsgraven. (Foto’s gemaakt door: Reinis Hofmanis voor Bloomberg Businessweek)
Het team Legenda zoekt in Letland naar de lichamelijke resten van verschillende militairen uit de Tweede Wereldoorlog.
Het team komt bij een bunkercomplex uit de Tweede Wereldoorlog die helemaal begroeid is met mos. Bij de bunker ligt nog een mortiergranaat, het team onderzoekt de mortiergranaat.
“Ik zal het veranderen in een vaas voor mijn oma,” zegt één van de teamleden.
Het is leuk om een mortiergranaat te vinden, maar hier zijn we niet naar op zoek. Het team is op zoek naar de lichamelijke resten van gesneuvelde militairen uit de Tweede Wereldoorlog. Deze resten willen ze opgraven en fatsoenlijk begraven op militaire begraafplaatsen in Letland. Talis Esmits, medeoprichter van de groep vrijwilligers graaft op jaarbasis 700 lichamelijke resten op in Letland.
In het najaar van 1944 werden ongeveer 350.000 Duitse militairen afgesneden en omsingeld. Tegen die tijd had Hitler ongeveer 70.000 Letse joden vermoord. In de maanden die volgden, werden ongeveer 100.000 nazi-soldaten gedood door Sovjettroepen en duizenden Letten gedeporteerd naar Siberische werkkampen.
In de afgelopen jaren is de vaak illegale markt in nazi-memorabilia geïntensiveerd. Dit zorgt er voor dat veel amateurs verschillende slagvelden in Oost-Europa omploegen naar memorabilia. Hierbij worden ook verschillende veldgraven geplunderd, Esmits ontdekt dan ook regelmatig geplunderde veldgraven. De botten liggen vaak verspreid door de bossen. Europa telt 10.000 tot 15.000 amateur gravers die met metaaldetectoren te werk gaan, ze gebruiken forums om informatie te delen. Er wordt veel geld betaald voor nazi-memorabilia, neem bijvoorbeeld het met zweet bevlekte uniform van Hermann Göring, vorig jaar verkocht door een Brits veilinghuis voor ongeveer $ 126.000.
Lelis vindt een grafplaat van een Sovjet graf.
Onder de amateurzoekers zijn legioenen van grafrovers die vaak in de grond van Rusland zoeken met metaaldetectors. Rusland staat bekend om de vele Duitse oorlogsslachtoffers en de Blauwe klei. De blauwe klei zorgt er voor dat lijken goed geprepareerd blijven en vaak intact in de grond gevonden worden. De Duitse memorabilia blijft dan ook erg goed, en dit is waar de grafrovers naar op zoek zijn. Officiële gravers (Duitse gravendienst) moeten soms ’s nachts bewakers plaatsen, zegt Robin Schäfer, een voormalige collector en militair historicus uit Duitsland.
In het begin van 2008, reisde Schäfer naar een bos in het noordwesten van Rusland om te zoeken naar de overblijfselen van zijn oudoom. Zijn kleinzoon heeft een foto van hem en hangt met een brief in zijn slaapkamer. Hij werd in 1942 gedood door Sovjet partizanen, de brief was aan zijn grootmoeder geschreven en op de brief zijn de gedroogde tranen nog zichtbaar. Een team arriveerde op de plaats waar zijn oudoom was begraven, maar ontdekten dat de graven waren geplunderd.
Terug in Letland, krijgt een ander teamlid een hit op zijn metaaldetector, hij graaft met zijn schep in de grond en haalt een lange dodelijke scherf van een Duitse of Russische granaat uit de grond. Zo’n “splinter” kan honderden meters rondvliegen voordat hij zich in een boom of militair boort. Ik kon deze scherf verkopen voor maximaal $ 5,” zegt het teamlid. Een gekke Amerikaan zou het zo in zijn woonkamer zetten.
Kisten met de resten van Duitse militairen wachten in de boerderij van Esmits’s om opnieuw begraven te worden op de verschillende Duitse militaire begraafplaatsen in Letland (Foto gemaakt door: Reinis Hofmanis voor Bloomberg Businessweek)
Lees het hele artikel in Engels op de website van Bloomberg
