Verschrikkingen in kamp Mauthausen
Shockende foto’s van het brutale Oostenrijkse kamp waar gevangenen werkstraffen en verschrikkelijke nazi spellen moesten ondergaan. Op deze foto’s van Mauthausen zijn gevangenen te zien die zware blokken steen van 50 kilo via de “Trap des Doods” naar boven moesten sjouwen. De meeste gevangen storten door slechte voeding en omstandigheden in bij de trap van 186 treden.
Gevangenen van het kamp Mauthausen moeten zware blokken steen via de “Trap des Doods” (Toen & Nu) naar boven tillen.
Vijf maanden nadat de Duitsers Oostenrijk binnenvielen en het land bij Duitsland inlijfden (in nazi-termen de “Anschluss”) werd in augustus 1938 begonnen met de bouw van het concentratiekamp Mauthausen.
De gevangenen storten onder het gewicht van de zware stenen vaak in. Lichamelijk waren ze vaak helemaal uitgeput.
Mauthausen is een stadje aan de Donau, ongeveer twintig kilometer van Linz, de tweede stad van Oostenrijk. De keus van Mauthausen als plaats voor een concentratiekamp werd ingegeven door de aanwezigheid van de steengroeven bij het nabijgelegen Gusen. Door ter plaatse een concentratiekamp neer te zetten kon op een goedkope manier worden voorzien in arbeidskrachten.
De exploitatie van de steengroeven kwam in handen van de SS, die daartoe in april 1938 de firma Deutsche Erd- und Steinwerke GmbH (DEST) had opgericht. Het graniet was bestemd voor de immense bouwwerken waarmee Hitler verschillende steden een nieuw aanzien wilde geven, onder andere Linz, in de omgeving waarvan hij was geboren en dat hij tot een groot nationaal- socialistisch kunst- en cultuurcentrum wilde maken.
Gevangenen van kamp Mauthausen tijdens het appèl.
Op 8 augustus 1938 kwamen de eerste gevangenen aan. Driehonderd mannen werden uit het concentratiekamp Dachau overgebracht naar Mauthausen om ingezet te worden bij de bouw van het kamp.
Het bleef niet bij Mauthausen en het nevenkamp Gusen. In totaal heeft Mauthausen negenenveertig nevenkampen gehad, die over heel Oostenrijk verspreid lagen en waar tal van Duitse bedrijven vestigingen hadden, waar de gevangenen werden afgebeuld in de oorlogsindustrie.
De concentratiekampen waren officieel in drie categorieën (“Lagerstufen”) ingedeeld. Mauthausen en Gusen behoorden tot de zwaarste categorie, bestemd voor “streng gestraften, onverbeterlijken en ook criminele veroordeelden en a-socialen, d.w.z. gevangenen die nauwelijks meer kunnen worden opgevoed”. Tot die onverbeterlijken en a-socialen behoorden in de ogen van de SS politiek andersdenkenden, Joden, zigeuners, jehova’s getuigen…
Vanwege de zware arbeid en omstandigheden proberen verschillende gevangenen in wanhoop te vluchten.
De indeling van Mauthausen in de zwaarste categorie betekende voor de gevangenen dat, naast de ondraaglijke zwaarte van het werk, mishandeling, marteling en moord hun dagelijks lot vormden. Kort gezegd was het cynische doel: “Zwangsarbeitseinsatz mit vorsätzlicher Vernichtung”, dwangarbeid gevolgd door vernietiging wanneer de gevangenen niet meer tot werken in staat waren. Vaak bezweken de gevangenen onder de last van de zware brokken graniet die via een 186 treden hoge trap naar boven moesten worden gezeuld. De trap is momenteel een monument in het kamp.
Door de zware omstandigheden kwamen veel gevangenen om. De lichamen werden gecremeerd in de vele crematoria in het kamp.
Op 3 mei 1945 nam een politie-eenheid uit Wenen de beveiliging in het kamp over . De dag daarop werd al het werk stilgelegd en vertrokken de SS-officieren. Op 5 mei arriveerden de Amerikanen en bevrijdden het kamp. In totaal zijn er 199.404 gevangenen in Mauthausen geweest. Ongeveer 119.000 van hen, onder wie 38.120 Joden, werden gedood of stierven door de slechte omstandigheden, uitputting, ondervoeding en te hard werken. Onder deze slachtoffers waren meer dan 1600 Nederlanders.
Bekijk ook de video over Kamp Mauthausen
