Kerst aan het front – Slag om de Ardennen
In december 1944 waren de Amerikaanse troepen verspreid over een front van 75 kilometer in de Ardennen. Het gebied van de Ardennen werd beschouwd als een rustig front, waar onervaren Amerikaanse eenheden werden geplaatst om te herstellen na de zware gevechten rondom het Hürtgenwald in Duitsland. Echter, op de ochtend van 16 december 1944 werd de rust bruut verstoord toen de Duitsers een grootschalige verrassingsaanval lanceerden, die de codenaam ‘Wacht am Rhein’ kreeg.
Dankzij de dekking van bewolking en mist konden de geallieerden hun superieure luchtmacht niet inzetten. Met dit offensief probeerde Hitler de geallieerde legers uit elkaar te drijven en de Maasbruggen te veroveren. Vervolgens wilde hij via Luik (Liège) doorstoten naar de haven van Antwerpen. Dit offensief staat ook bekend als de “Battle of the Bulge,” zoals genoemd door de geallieerden.
Een Amerikaanse militair van de 101st Airborne Division heeft zich ingegraven langs een toegangsweg naar Bastogne.
De Slag om de Ardennen strekte zich uit over zes weken, maar bereikte een hoogtepunt tijdens de Duitse belegering van Bastogne. Op 19 december 1944 arriveerde brigadegeneraal McAuliffe met de 101st Airborne Division in Bastogne, enkele uren eerder dan drie divisies van het Duitse Vijfde Pantserleger. Op dat moment stonden 18.000 Amerikanen tegenover 45.000 Duitsers. Bastogne was strategisch cruciaal voor zowel de geallieerden als de Duitsers. De Duitsers begrepen dat het veroveren van de stad essentieel was voor het succes van hun tegenoffensief. Aan de andere kant realiseerden de geallieerde legers zich dat het ten koste van alles verdedigen van Bastogne noodzakelijk was om het Duitse leger succesvol te stoppen en de overhand te krijgen.
In de buitenwijken van de stad Bastogne verbleven de Amerikaanse militairen veelal in schuttersputjes met temperaturen tot -28° Celsius.
McAuliffe en zijn troepen, samen met ongeveer 3000 burgers, waren volledig ingesloten en de munitie en medische voorraden raakten bijna op. Op de volgende dag stelde de Duitse generaal Von Lüttwitz, commandant van het XLVII Panzer Corps, een ultimatum aan de belegerde Amerikanen: “Er is maar één mogelijkheid om de omsingelde Amerikaanse troepen te redden van totale vernietiging: dat is de eervolle overgave van de omsingelde stad.” Het officiële, getypte antwoord van McAuliffe luidde als volgt: “To the German Commander. NUTS! The American Commander!“.
Het kerstbericht van Generaal McAuliffe. Klik om te vergroten.
Ondanks enkele dagen van aanhoudende gevechten, bleven McAuliffe en zijn mannen standhouden ondanks de aanzienlijke verliezen. Voor de meeste omsingelde militairen bracht Kerst geen wapenstilstand. Desondanks probeerden veel Amerikaanse troepen te midden van de moeilijke omstandigheden toch Kerst te vieren. In Bastogne werden kerstdiensten gehouden voor de Amerikaanse militairen, verzorgd door de legerkapelaan. Voor de militairen die buiten de stadsgrenzen van Bastogne verdedigden, werd Kerst doorgebracht op het slagveld. Verschillende veteranen hebben verhalen gedeeld waarin ze beschrijven dat Belgische gezinnen hen op kerstavond en eerste kerstdag in hun huizen verwelkomden. Zoals een veteraan vertelt:
“We bevonden ons in positie aan de rand van Bastogne en ontdekten een boerderij… Binnen waren een man en een vrouw, samen met een kleine jongen en een klein meisje. De vrouw bood ons wat soep en zwart brood aan. We verbleven de hele nacht in deze boerderij. Ondanks de voortdurende oorlog buiten werd de boerderij om onverklaarbare redenen nooit geraakt. Het was kerstavond. Samen met dit Belgische gezin zongen we emotionele kerstliedjes. Jingle Bells en Silent Night werden gezongen. Hoewel de woorden anders waren, was de muziek hetzelfde…”
-Keith Davis (in een interview met de BBC Witness Podcast)
Terwijl vijandelijke granaten op de stad Bastogne vielen, worden tijdens de kerstdienst van 1944 om middernacht kerstliederen gezongen door militairen van de belegerde 101st Airborne Division. Kort nadat deze foto is gemaakt, verstoorden Duitse bommenwerpers de kerstdienst.
Met verbeterende weersomstandigheden op 23 december 1944 werden de omsingelde troepen vanuit de lucht bevoorraad. Daarnaast klaarde het weer genoeg op om squadrons van P-47 Thunderbolts in staat te stellen de Duitse gepantserde troepen aan te vallen. Tegelijkertijd waren drie divisies van Generaal Patton’s Derde Leger onderweg vanuit het zuiden. Deze divisies leverden een opmerkelijke prestatie door hun oostwaartse koers met 90 graden te draaien en over een front van 40 km naar het noorden te trekken. Helaas was de radioverbinding van Generaal Patton slecht, waardoor de Duitsers de troepenbewegingen van de divisies konden volgen en vertragen. Op kerstavond 1944 begonnen Duitse bommenwerpers met de eerste van twee aanvallen op Bastogne. Desondanks slaagde op Tweede Kerstdag het 37th Tank Battalion erin de stad binnen te trekken, wat de omsingeling doorbrak.
Toen het weer verbeterde op 23 december 1944 werden er door de geallieerden medicatie en munitie gedropt.
