De slag om Aken | Toen en Nu
This post is also available in:
Na 19 dagen van zware gevechten veroverden Amerikaanse troepen op 20 oktober 1944 de Duitse stad Aken. De val van de Duitse stad was voor de geallieerden het keerpunt in de oorlog en een nieuwe klap voor het Duitse leger.
Eerste Duitse plaats veroverd
Na de landing in Normandië rukten de geallieerde troepen met succes op naar Duitsland. In de herfst van 1944 trokken ze eindelijk de kern van nazi-Duitsland binnen. In de aanloop naar de slag om Aken maakten veel militairen zich zorgen om de zware gevechten die mogelijk zouden volgen. Maar aanvankelijk leek er weinig weerstand te zijn. De eerste Duitse plaats die de geallieerden op 12 september 1944 bereikten was Roetgen. Hier werden de Amerikanen zelfs door Duitse burgers verwelkomd met rozen en koffie.
De meedogenloze verdediging van Aken
De strijd om de stad Aken, ongeveer 30 km verderop, had een symbolische betekenis. De Duitse oorlogspropaganda riep op tot een meedogenloze verdediging van de stad. Vanaf begin oktober 1944 begonnen de Amerikaanse troepen met hun opmars. Hoewel de prioriteit lag bij het oprukken naar de Rijn, moest ook Aken worden veroverd. De gevechten duurden tot 21 oktober 1944. De opmars door de Amerikaanse 1e Infanteriedivisie verliep traag, omdat de Duitsers herhaaldelijk fel weerstand boden. De Duitse militairen mochten zich niet overgeven en er werden in de stad grote verwoestingen aangericht. Als eerste grote stad in het Duitse Rijk kwam in Aken een einde aan de nationaalsocialistische dictatuur en begon de periode van de bezetting.
Tijdens de slag was de BBC journalist George Mucha aanwezig om verslag te doen: “De Amerikanen rukten methodisch op van straat naar straat. Een paar meter verderop voor ons besproeide een Sherman tank de gebouwen met machinegeweervuur. Plotseling stopte hij. Er was een Duits machinegeweer ontdekt. We persten ons tegen de muur totdat de tank dit had opgelost door zijn kanon van dichtbij op het huis af te vuren. De straat trilde van de granaten die werden afgevuurd. Boven onze hoofden gierden de mortierbommen door de lucht. Het regende… Elke tien meter moest een huis van boven tot onder worden doorzocht op sluipschutters; deuren werden opengebroken en granaten werden in verdachte kamers gegooid.”
Zware verliezen
De strijd was hevig geweest en beide partijen leden meer dan 5.000 slachtoffers. De hardnekkige verdediging van de Duitsers had de geallieerde plannen voor de oostwaartse opmars naar Duitsland aanzienlijk verstoord, maar nu stond de deur naar Duitsland open en was de Siegfriedlinie doorbroken. De strijd om Duitsland zou lang en zwaar zijn – gevolgd door de Slag om het Hürtgenwald, waar de Duitsers zich ook hardnekkig zouden verdedigen.
Op deze foto voor het Landgericht aan de Adalbertsteinweg zijn Amerikaanse militairen (2d Battalion, 26th Infantry Regiment, 1st Infantry Division) te zien met een M1919 Browning machinegeweer. Aken was een van de grootste en zwaarste stedelijke veldslagen die door Amerikaanse troepen in de Tweede Wereldoorlog werd uitgevochten.
Op deze foto is te zien hoe Amerikaanse militairen tijdens de straatgevechten in de Duitse stad een 57 mm antitankkanon afvuren. De felheid van de Duitse verdedigers, samen met de bittere kenmerken van de stedelijke gevechten, maakten deze strijd tot een van de bloedigste, en de Amerikanen werden gedwongen om een groot deel van de stad in puin te leggen.
Tijdens de slag om Aken beschrijft een Amerikaanse verslaggever de gevechten op 13 oktober 1944 en het begin van de aanval door het 2nd Battalion, 26th Infantry Regiment; “Alleen het stevige geratel van machinegeweren en het snelle geblaf van geweren ontmoetten de ‘doughboys’ vanmorgen toen ze uit hun schuttersputjes en kelders in de buitenwijken van Aken klommen, de spoorrails overstaken en lege straten tussen rijen verwoeste huizen vulden… Boven de stad hing een misselijkmakende geur van dood, stagnatie en vuur. Het waren langzame en moeilijke gevechten. Groepjes Duitse infanteristen, die stand hielden in kelders en betonnen huizen, moesten op korte afstand worden uitgeschakeld.”
Indrukwekkende toen en nu foto van de M4 medium Sherman tank van de C-Company, 745th Tank Battalion genaamd “Cataline kid” die zich een weg baant door de hoofdingang van het treinstation Aken – Rothe Erde tijdens de gevechten rond het stadsviaduct in oktober 1944 .
Op de begraafplaats voor het Gerechtsgebouw aan de Adalbertsteinweg zijn nog steeds de sporen van de zware gevechten te zien. Na de slag werd de stad, die eerder in de oorlog al zwaar gebombardeerd was, voor 85 procent verwoest.
